دانلود تحقیق رشته علوم اجتماعی
مدیریت جامعه روستایی ایران و سیر تحول آن
***برگرفته از پایان نامه کارشناسی ارشد همراه با منابع
مقدمه
از ویژگی های جامعه روستایی ایران قبل از مشروطیت این بوده كه اقتصاد روستا بر پایه اقتصاد كشاورزی قرار داشته و هر چه به گذشته بر گردیم اقتصاد بر پایه نظام دامپروری و اقتصاد شبانی استوار بوده و دولت در روستا حضور نداشته است از این رو زمین و آب به عنوان عوامل و سرمایه اصلی تولید در شكل دهی و ایجاد مدیریت روستا نقش اساسی داشته است كه در این رابطه ارباب و مالك و مباشر به عنوان نماینده او در مدیریت روستا ایفای نقش می كرد البته باید به این نكته را مد نظر داشت كه منظور از مدیریت ، مدیریت به معنای مصطلح امروزی نیست كه ارباب یا مالك در امور خاصی در روستا امر مدیریت را به عهده داشته اند بلكه مدیریت در ابعاد مختلف اقتصادی ،اجتماعی ،سیاسی و... بر عهده ارباب بوده است(طالب،1371).
«روستاها به عنوان اولین واحد های اجتماعی و مركز استقرار و اسكان انسان ها ،دارای سازمان اجتماعی و مدیریت بوده اند ،لكن مدیریتی با مفهوم گسترده و متفاوت با آنچه كه امروز ، تحت عنوان علم و یا فن مدیریت تدریس می شود مطرح است زیرا واژه "مدیریت" را در این بررسی در ابعاد گسترده تر و شامل وجوه اقتصادی ، سیاسی ،اجتماعی، اداری و... در نظر گرفته ایم از این منظر مدیریت عبارت است از تلفیق و تنظیم عوامل مختلف طبیعی ، انسانی ، اقتصادی و ... در جامعه روستایی كه تا چند دهه پیش اساس اقتصاد كشور و تأ مین كننده عمده منابع خزانه كشور بود»
با توجه به ابعاد وسیع مدیریتی مالك ، اداره واحد های زراعی ،باغداری و دامداری و ... و تقسیم كار و تنظیم روابط با مالك یا نماینده او بوده است كه در هر منطقه و روستا،شرایط طبیعی (وضعیت زمین و آب) تعیین كننده مقررات و قواعد عرفی و نحوه بهره برداری از زمین و آب و سایر عوامل تولیدی بوده است.در دوران قبل از اسلام در ایران به لحاظ تئورئ شاه مالك تمام زمینهای مملكت بود و شهروندان بنده ئ او ، تفاوتی بین زمین های شاه و زمین های دولت نبود. شاه زمینها را به مقامات رسمی و پیروانش واگذار میكرد. آنها در حقیقت كنترل كنندگان بالفعل این زمین ها بودند، كنترل كنندگان زمین و مقامات رسمی دولتی مالیات و خراج ها را جمع می نمودند و ضمن اینكه مقداری از آن را برای خود نگه می داشتند، مقداری را به پایتخت جهت حكام وقت می فرستادند.
مالكین هم به روش های مختف املاك و دهات را صاحب و مالكیت خود در می آوردند كه میتوان به اقطاع داری ،تیولداری و... اشاره كرد و در گذشته های دور و قبل از اسلام و در عهد ساسانیان دهگانان از گروه های اجتماعی بودند كه اداره امور نواحی روستایی در اختیار آنان بوده است و امر دهگانی به صورت موروثی از پدر به پسر به ارث می رسید و و اینان حاكم ولایات بوده و نمایندگی دولت را در روستا ها به عهده داشتند و وظیفه عمده آنان جمع آوری خراج و مالیات بوده است.
بعد از ظهور اسلام در ایران ودگرگونی ساختار اجتماعی و سیاسی گذشته نوعی زمینداری رواج یافت كه به آن«اقطاع»و«تیول» می گفتند.اقطاع و تیول به صورت امتیازاتی بود كه از طرف پادشاه ، زمین به كار گزاران و حكام و لشكریان اجاره داده می شد و این حكام با بهره برداری از زمین اجاره آنرا به پادشاه تقدیم می كردند و در اقطاع تملیكی زمین به مالكیت افراد در می آمد. در دوران مختلف تا قبل از مشروطیت زمین به عنوان یكی از عوامل مهم قدرت،خود موجب نبرد های سهمگین بین حاكمان محلی و پادشاهان بوده و مالكیت های بزرگ نیز در اختیار دولت مركزی و حكومت های محلی قرار داشت
از انواع دیگر بهره برداری در این دوران میتوان به املاك خالصه دولتی (املاك دیوانی،مصادره ای وانتقالی ) موقوفات،املاك اربابی و املاك مستقل و خرده مالكی در موارد بسیار جزئی را نام برد كه روستاها دراین دوران واحدهای خود گردان و روستاییان تحت ظلم و استثمار شدید مالكان و اربابان و فقرو تنگدستی بر روستا ها مستولی بوده و هیچ آثاری از دولت و خدمات دولتی در روستا ها مشاهده نمی شود و در هرم قدرت روستا باید حكومت(دولت)،مالك یا ارباب،مباشر ،كد خدا،دشتبان،داروغه و در مناطق كم آب میر آب و... را نام برد كه برای امور مختلف و پیچیده مدیریت روستایی فعالیت می كردند.
فهرست مطالب
1)مدیریت جامعه روستایی ایران تا قبل از مشروطیت
2)مدیریت جامعه روستایی ایران بعد از مشروطیت (قانون كد خدایی،وظایف و خصوصیات انواع كد خدا،مباشرو...)
3) مدیریت جامعه روستایی ایران بعد از اصلاحات ارضی (انجمن ده،وظایف انجمن ده ،قانون تشكیل انجمن ده و دهبانی)
4)مدیریت جامعه روستایی ایران بعد از انقلاب اسلامی (وظایف و ویژگی های شورای اسلامی روستا در قانون دهدارودهیاری ،شورا های عمران و طرح تشكیل دفتر عمران،خانه های همیار روستایی ،اهداف تشكیل و وظایف و اختیارات خانه ئ همیار روستایی(سلمانی،1373).
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
