5-3 ابزار گردآوری داده ها:

در پژوهش حاضر برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است.سوالات پرسشنامه بر اساس تحقیق گاردیو – مورنو (2011) طراحی شده است.پرسشنامه حاوی 42 سوال می باشد. سوالات پرسشنامه به نحوی طراحی شده که پاسخ دهندگان می توانند گزینه ها را بر مبنای طیف لیکرت علامت گذاری کنند.همچنین پرسشنامه ها به صورت حضوری در بین پاسخ دهندگان توزیع خواهد شد.

جدول1-3: شماره و تعداد سوالات برای سنجش متغیرها

جدول3-1:شماره و تعداد سوالات برای سنجش متغیرهای تحقیق

6-3 ویژگیهای فنی پرسشنامه

1-6-3 روایی:

مقصود از روایی پرسشنامه آن است که آیا ابزار اندازه گیری می­تواند ویژگی و خصیصه­ای که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه­گیری کند یا خیر؟ به عبارت دیگر روایی تعیین می­کند که ابزار تهیه شده تا چه حد مفهوم خاص مورد نظر را اندازه گیری می­کند. روایی به ما می­گوید که آیا مفهوم واقعی آنچه مورد نظر می­باشد را اندازه می­گیریم؟ یا نه؟

موضوع روایی از آن جهت اهمیت دارد که اندازه گیری­های نامناسب و ناکافی می­تواند پژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد. (خاکی، 1378، ص201)

2-6-3 پایایی:

هدف و منظور از پایایی و ثبات پرسشنامه این است که چنانچه این تحقیق توسط فرد دیگری یا توسط همان محقق در زمان و یا مکانهای مختلف انجام شود به نتایج مشابهی دست یابد. به عبارت دیگر پایایی یا اعتبار که به دقت و اعتماد پذیری نیز تعبیر می­شود، معین می­کند که یک ابزار اندازه­گیری تا چه میزان سازگاری مفهوم مورد نظر را اندازه­گیری می­کند. پایایییا اعتبار با پایداری و سازگاری اندازه گیری سر و کار دارد. (سکاران، 1381)

در این پژوهش برای سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده خواهد گردید:

 n : تعداد زیر مجموعه سئوالهای پرسشنامه

Sj² : واریانس نمرات هر زیر مجموعه

S² : واریانس کل.

در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز در روش پیمایشی از مصاحبه استفاده شده است. برای بررسی انواع مختلف پرسشهای پژوهش در سازمان می‌توان از انواع مختلف مصاحبه‌ی پژوهش کیفی استفاده کرد. این امر مصاحبه را به‌صورت یکی از منعطف‌ترین شیوه‌های موجود جمع‌آوری اطلاعات درآورده است. از یک طرف می‌توان مصاحبه‌های پژوهش کیفی را در زمینه‌های خاص زندگی سازمانی نظیر فرآیند اتخاذ تصمیم‌ها درخصوص انتخاب کارکنان، یا تصمیم‌ها درمورد اقتباس و نوآوری به‌کاربرد.

مصاحبه پژوهش کیفی به‌طور ایده‌آل برای بررسی موضوعاتی که از طریق آنها باید سطوح مختلف معنی مورد کنکاش قرار گیرد،بسیار مناسب است. انجام این امر از طریق شیوه‌های کمی بسیار دشوار است و از طریق فنون دیگر کیفی نیز مشکل است. درنهایت مصاحبه پژوهش کیفی شیوه‌ای است که بیشتر مشارکت کنندگان در پژوهش به‌سادگی آن‌را می‌پذیرند. مهمتر اینکه بیشتر افراد دوست دارند در مورد کارهایشان صحبت کنند و از مصاحبه لذت می‌برند و در برخی موارد مصاحبه‌ها منجر به روشن‌تر شدن اندیشه‌های آنها می‌شود (دانایی فر و دیگران، 1383).

روش گردآوری داده­ها

در این تحقیق بخش عمده داده­ها از طریق پرسشنامه به دست آمده است. ساختار پرسش نامه در شکل زیر نشان داده شده است. برای سنجش نظرات نمونه آماری از طیف 5 گزینه­ای لیکرت استفاده شد. 

روایی پرسشنامه

روایی به معنای صحیح و درست بودن است (خاكی، 139۱). روایی بدین معنی است كه ابزار اندازه­گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می­سنجد. برای اندازه­گیری روایی پرسشنامه روشهای مختلفی وجود دارد. اهمیت روایی از آن جهت است كه اندازه­گیری نامناسب و ناكافی می­تواند هر پژوهش علمی را بی­ارزش و ناروا سازد.

روایی مورد نظر در این تحقیق اعتبار محتوا و اعتبار سازه می­باشد.

« اعتبار محتوا نوعی اعتبار است كه برای بررسی اجزا تشكیل دهنده یك ابزار اندازه­گیری به كار برده می­شود. و به سؤال­های تشكیل­دهنده آن بستگی دارد. اعتبار محتوای یك آزمون معمولاً توسط افراد متخصص در موضوع مورد مطالعه تعیین می­شود. از این رو اعتبار محتوا به قضاوت داوران بستگی دارد (سرمد و دیگران، 1382).

« اعتبار سازه یك ابزار اندازه­گیری نمایانگر آن است كه ابزار اندازه­گیری تا چه اندازه یك سازه یا خصیصه­ای را كه مبنای نظری دارد، می­سنجد. » (سرمد و دیگران، 1382).

در این تحقیق روایی قضاوتی پرسش نامه با نظرسنجی از اساتید دانشگاه و گنجاندن نظرات اصلاحی آنها در پرسش نامه به دست آمد. 

3-9- پایایی پرسشنامه

اگر ابزار اندازه­گیری دو یا چند بار استفاده شود و به یک نتیجه واحد برسد، گفته می­شود که ابزار دارای اعتبار یا پایایی است. آنچه که در اینجا مورد علاقه ما است، درجه دقت اندازه­گیری است و می­خواهیم بدانیم اگر فردی را دوباره با روش مورد نظر بسنجیم، نتایجی که به دست می­آید با چه دقتی تکرار می­شود(آذر، 1373).

برای تعیین ضریب پایایی ابزار اندازه­گیری شیوه­های مختلفی وجود دارد که از جمله می­توان به روش موازی، روش دو نیمه کردن، روش کودر ریچادسون و روش آلفای کرونباخ اشاره کرد. روش آلفای کرونباخ برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه­گیری از جمله­های پرسشنامه­هایی است که خصیصه­های مختلف را اندازه­گیری می­کنند. در این گونه ابزار پاسخ می­تواند به خود مقدار عددی بگیرد. برای محاسبه آلفای کرونباخ از فرمول ذیل استفاده می­کنیم.

به طوری که:

: نشان­دهنده مجموع واریانس هر زیر مجموعه.

j: تعداد زیر مجموعه می­باشد.

هر چه مقدار ضریب به دست آمده به 100% نزدیکتر باشد، بیانگر قابلیت اعتماد (پایایی) بیشتر پرسشنامه است(سرمد و همکاران، 1378). در تحقیق حاضر، با استفاده از نرم افزار SPSS، میزان آلفای کرونباخ محاسبه شده است. جدول زیر ضرایب آلفای کرونباخ برای ابعاد پرسش نامه را نشان می دهد.

جدول ۳-۲: نتایج آزمون پایایی